Ποια είναι η σημασία της σχολικής επιτυχίας στα παιδιά

Tweet

Γράφει η Φένια Δούβου*

Δεν είμαι σίγουρη για το πόσο δίνουμε βαρύτητα στα λόγια αυτά των παιδιών, είτε οι εκπαιδευτικοί, είτε οι γονείς και το ερμηνεύουμε απλά ως "τεμπελιά".
Ως σχολική επίδοση ορίζεται η αξιολόγηση της απόδοσής του σε σχέση με την εκπαιδευτική διαδικασία και τους εκάστοτε μαθησιακούς στόχους, ενώ η σχολική αποτυχία ταυτίζεται με την αδυναμία κατάκτησης των μαθησιακών στόχων και τη χαμηλή σχολική επίδοση- σε συνδυασμό κάποιες φορές, με την παρουσία συνοδών προβλημάτων, όπως προβλήματα συμπεριφοράς ( Kupersmidt & Coie, 1990). Όσον αφορά, το κοινωνικό πλαίσιο, η μαθητική ανεπάρκεια εκφράζεται με τη στέρηση εφοδίων για το μέλλον του παιδιού και σε ατομικό επίπεδο με την προσωπική αποτυχία της οικογένειας να το στηρίξει.

Οι εκπαιδευτικοί σήμερα χαρακτηρίζουν "σχολική αποτυχία" το να μη φτάσει μια μερίδα μαθητών και μαθητριών στο αναμενόμενο επίπεδο γνώσεων που ορίζει η κάθε βαθμίδα και αυτό με τη σειρά του οδηγεί στην επανάληψη της τάξης ή στην προσωρινή- μόνιμη εγκατάλειψη του σχολείου.(Τουρτούρας 2012).

Πολλοί ωστόσο είναι και οι εξωγενείς παράγοντες που συμβάλλουν στη σχολική αποτυχία του παιδιού. Κάποιοι από αυτούς είναι το μορφωτικό επίπεδο των γονιών, το κοινωνικό-οικονομικό επίπεδο της οικογένειας, οι συχνές μετακινήσεις, η διγλωσσία, η έλλειψη σχολικής ετοιμότητας, η διδακτέα ύλη κ.ά.

Βλέπουμε λοιπόν, ότι η σχολική αποτυχία είναι ένα πολυπαραγοντικό ζήτημα.
Στη σχολική τάξη λοιπόν μπορεί να υπάρχουν

· μαθητές ντροπαλοί, με έντονο το αίσθημα της δειλίας. Τα μάτια όμως του εκπαιδευτικού βλέπουν έναν μαθητή με απροθυμία και μη θέληση συμμετοχής.

· μαθητές με ελλιπή σχολική ωριμότητα (η σχολική ωριμότητα αφορά την εξέλιξη της σχολικής νοημοσύνης) που επιφέρει στο μαθητή αδυναμία προσαρμογής στο σχολικό πλαίσιο και αδυναμία παρακολούθησης των μαθημάτων.

· μαθητές που οι εκπαιδευτικοί ερμηνεύουν ότι έχουν έναν αποσπασματικό και διστακτικό λόγο, ενώ στην πραγματικότητα αυτό είναι αποκύημα της χαμηλής αυτοεκτίμησης του ίδιου του παιδιού.

· μαθητές στοχοποιημένους λόγω κάποιων ιδιαίτερων εξωτερικών ή της προσωπικότητάς τους, χαρακτηριστικών, με αποτέλεσμα να τους γεννιέται μια συστολή και ένας φόβος να εκφράσουν τη γνώμη τους. Ο φόβος αυτός συνοδεύεται με δειλία μήπως γίνουν αντικείμενο κοροιδίας.

· μαθητές με έντονο το συναίσθημα του πανικού και του άγχους της επίδοσης, το οποίο γεννιέται λόγω της βαθμοθηρίας αλλά και της πίεσης του οικογενειακού περιβάλλοντος. Όλοι αυτοί οι παράγοντες, στην τάξη εμφανίζονται με έναν πανικό τη στιγμή που το παιδί καλείται να απαντήσει σε ερωτήσεις του δασκάλου.

· μαθητές που κυριαρχούνται από "σχολική ανία". Αδυνατούν να παρακολουθήσουν λόγω της έλλειψης ενδιαφέροντος για το μάθημα.

· μαθητές που στερούνται μεθοδολογίας. Πολλοί από αυτούς αδυνατούν να παρακολουθήσουν τη ροή του μαθήματος, λόγω της έλλειψης προγράμματος στο διάβασμά τους, είτε στο σπίτι, είτε στο σχολείο.

Κίνητρα, ενθάρρυνση, επιβράβευση είναι, κατά τη γνώμη μου οι τρεις μαγικές λέξεις που θα βοηθήσουν το παιδί, καθώς δεν υπάρχουν "μαγικές συνταγές".

· Κίνητρο δεν είναι μόνο ο βαθμός. Κίνητρο μπορεί να είναι ένας επαγγελματικός στόχος, ένα όραμα, η αξία (π.χ της μόρφωσης). Βάζοντας απλούς στόχους, ο μαθητής έχει καθημερινά ένα λόγο να προσπαθεί.

· Προσπάθησε κι άλλο!Μπορείς! Η ενθάρρυνση να αναλάβει το παιδί πρωτοβουλίες, να συμμετέχει σε εργασίες και να εκφράζει άφοβα τη γνώμη του, θα ενισχύσουν την αυτοεικόνα και την αυτοεκτίμησή του.

· Επιβραβεύστε! Δεν κοστίζει! Η αξία τού "μπράβο" είναι τόσο μεγάλη, που δεν τη φαντάζεστε. Μια επιθυμητή συμπεριφορά, μια αξιέπαινη προσπάθεια, μια αργή ή γρήγορη εξέλιξη είναι πολύ καλοί λόγοι γι' αυτό.

Θα ήθελα, κλείνοντας να προσθέσω, ότι ένα ενθαρρυντικό και υποστηρικτικό οικογενειακό περιβάλλον, βοηθούν πολύ το παιδί στην επίτευξη των στόχων του. Κινητοποιούνται κι έχουν εμφανή όρεξη για να θέσουν νέους μαθησιακούς στόχους. Οι μαθητές αυτοί είναι συνήθως οριοθετημένοι και πειθαρχημένοι. Σε αντίθετη περίπτωση, ένα μη υποστηρικτικό περιβάλλον οδηγεί σε συμπεριφορές που μπορούν να χαρακτηριστούν απαξιωτικές προς τη γνώση και με έλλειψη κινήτρων.

* Φιλόλογος - Ειδική Παιδαγωγός με ειδικότητα στις Μαθησιακές Δυσκολίες και τα Προβλήματα Συμπεριφοράς