Σε ισχύ από τα ξημερώματα η χειμερινή ώρα. Γιατί οι δείκτες των ρολογιών «πηγαινοέρχονται» μπρος – πίσω, δύο φορές το χρόνο

Tweet

Η χειμερινή ώρα θα διαρκέσει για πέντε μήνες, μέχρι τα ξημερώματα της Κυριακής 29 Μαρτίου 2015.

Το μέτρο αυτό εφαρμόζεται ταυτόχρονα σε όλα τα κράτη - μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σύμφωνα με την οδηγία 2000/84/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 19ης Ιανουαρίου 2001.

Γιατί όμως τα ρολόγια «πηγαινοέρχονται» μπρος – πίσω, δύο φορές το χρόνο; Τι κερδίζουμε και τι χάνουμε από αυτή τη διαδικασία που – εκτός των άλλων – αποσυντονίζει για λίγες μέρες και το βιολογικό μας ρολόι;

Το μέτρο της αλλαγής της ώρας το χειμώνα και το καλοκαίρι, βασίζεται σε ένα σύστημα που σκοπό έχει την καλύτερη αξιοποίηση του φωτός της ημέρας για εξοικονόμηση ενέργειας.

Η Ελλάδα βρίσκεται δύο ωριαίες ζώνες (Time Zones) ανατολικά του Μεσημβρινού του Γκρήνουιτς (Αγγλία), ο οποίος αποτελεί το σημείο αναφοράς για την εύρεση της ώρας οπουδήποτε πάνω στη Γη. Η «κανονική» ώρα Ελλάδας βρίσκεται, λοιπόν, προσθέτοντας δύο ώρες στην Ώρα Γκρήνουιτς. Κανονικά, όταν στο Λονδίνο έχουμε π.χ. 9 το πρωί στην Ελλάδα έχουμε 11 το πρωί.

Όπως είναι όμως γνωστό, για λόγους εξοικονόμησης ενέργειας (κυρίως στους ηλεκτρικούς λαμπτήρες) τη θερινή περίοδο - που ξημερώνει πιο νωρίς και σκοτεινιάζει πιο αργά - προχωράμε συμβατικά τα ρολόγια μας μπροστά κατά μία ώρα. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να πηγαίνουμε μία ώρα νωρίτερα για ύπνο και να ζούμε έτσι περισσότερο χρόνο στο φως της ημέρας και λιγότερο χρόνο στο σκοτάδι της νύχτας. Συνολικά κατά τους επτά μήνες ισχύος της θερινής ώρας κάθε έτους, υπολογίζεται ότι εξοικονομούμε 210 ώρες ηλεκτρικής ενέργειας εκμεταλλευόμενοι τον ήλιο.

Σημειώνεται ότι δύο χρόνια μετά την ενεργειακή κρίση που ξέσπασε στην Ευρώπη το 1974 αποφασίστηκε η υιοθέτηση του μέτρου της θερινής ώρας από μεγάλο μέρος των κρατών της Ευρώπης συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας. Πριν το 1996 η θερινή ωρα στην Ελλάδα διαρκούσε μέχρι την τελευταία Κυριακή του Σεπτεμβρίου.

Ιστορία του μέτρου

Είναι λίγοι εκείνοι που γνωρίζουν ότι η «θερινή» ώρα δεν είναι µια πρόσφατη ανακάλυψη. Για την ιστορία πρέπει να πούμε πως ο Βενιαµίν Φραγκλίνος, που ανακάλυψε το αλεξικέραυνο, είχε προτείνει στα 1784 µε ένα δηµοσίευµά του, τη θερινή ώρα, πάντοτε µε σκοπό την εξοικονόμηση ενέργειας. Αλλά τότε δεν τον πήρε κανείς στα σοβαρά.

Όμως, στα 1907 ένα Άγγλος φυσικός, ο William Willet, το πρότεινε και πάλι στη διεθνή κοινότητα. Την πρότασή του την υιοθέτησε η Βουλή των Κοινοτήτων στα 1916, οπότε και εφαρμόστηκε το «Βρετανικό θερινό ωράριο» όπως ονομάστηκε, συμφωνά µε το οποίο οι δείκτες των ρολογιών προχωρούσαν κατά µία ώρα μπροστά κατά το καλοκαίρι. Ήταν η εποχή του 1ου Παγκοσμίου πολέμου και

επειδή όλες τις χώρες τις ενδιέφερε η εξοικονόμηση ενέργειας, υιοθέτησαν το βρετανικό σχέδιο. Αργότερα το εγκατέλειψαν, αλλά επανέρχονταν κάθε λίγο και λιγάκι, ωσότου υιοθετήθηκε από την Ευρωπαϊκή Ένωση στα 1966, την εποχή της πετρελαϊκή κρίσης, και από τότε, έστω και µε παραλλαγές βρίσκεται σε ισχύ μέχρι σήμερα.

Για παράδειγμα, η Ιταλία υιοθέτησε το σύστημα αυτό μέχρι το έτος 1920 και επανήλθε και αργότερα, θεσμοθετώντας το κατά την περίοδο 1940-1948 και πάλι το 1966 και μετά. Σήμερα βρίσκεται σε ισχύ σε πολλά, αλλά όχι σε όλα, τα κράτη του κόσμου και υπάρχουν τόσο οι υπέρ, όσο και οι κατά του τρόπου αυτού να μετρούµε τις ώρες της ζωής µας…

Η «χειμερινή» ώρα είναι πιο ενεργοβόρα;

Το να γυρίζουμε τα ρολόγια μια ώρα πίσω στις αρχές του χειμώνα όχι μόνο δεν μειώνει την κατανάλωση ενέργειας, αλλά αντίθετα σπαταλά ηλεκτρικό ρεύμα και επιπλέον επιβαρύνει σημαντικά την ανθρώπινη υγεία, εκτιμούν Βρετανοί ερευνητές.

Οι χώρες της Ευρώπης, της Βορείου Αμερικής και ενός μέρους της Μέσης Ανατολής επιστρέφουν αυτή την περίοδο στην κανονική ώρα. Η μετάβαση σημαίνει ότι την ώρα που ξυπνούν οι περισσότεροι άνθρωποι έχει ήδη ξημερώσει, και επομένως δεν χρειάζεται να ανάψει κανείς τα φώτα.

Ωστόσο η επιστροφή στην κανονική ώρα σημαίνει επίσης ότι τα απογεύματα βραδιάζουν μια ώρα νωρίτερα, επισημαίνει η μελέτη στο British Medical Journal.

Αν όμως η θερινή ώρα διατηρούνταν και τη χειμερινή περίοδο, οι άνθρωποι θα είχαν περισσότερο χρόνο να λιάζονται και να παράγουν έτσι τη βιταμίνη D που χρειάζονται.

Σχεδόν ο μισός πληθυσμός του πλανήτη πάσχει σήμερα από χαμηλά επίπεδα βιταμίνης D, η οποία παράγεται στο δέρμα έπειτα από έκθεση στην ηλιακή υπεριώδη ακτινοβολία.

Ακόμα, το απογευματινό φως θα τόνωνε την ανθρώπινη ψυχολογία και θα ενθάρρυνε τον κόσμο να ασκείται σε εξωτερικούς χώρους.

Όπως επισημαίνει το Reuters, σε βόρειες χώρες όπου το πρόβλημα είναι εντονότερο, όπως η Βρετανία και η Ρωσία, οι κυβερνήσεις ήδη εξετάζουν το ενδεχόμενο νομοθετικών αλλαγών για τη θερινή ώρα.

Το σχέδιο στηρίζουν και πολλοί βρετανικοί αθλητικοί σύλλογοι.

«Πρέπει να είναι σπάνιο να βρίσκει κανείς ένα μέσο που θα βελτίωνε κατά πολύ την υγεία και την ευημερία σχεδόν όλου του πληθυσμού -και χωρίς κανένα κόστος» σχολίασε ο Μάγιερ Χίλμαν, επικεφαλής της μελέτης στο βρετανικό Ινστιτούτο Μελετών Πολιτικής.

Η μελέτη του Χίλμαν εστιάστηκε στη Σκωτία, τη βορειότερη περιοχή της Ευρώπης. Κατέληξε στο συμπέρασμα ότι, αν η Σκωτία πήγαινε το ρολόι μια ώρα μπροστά, υιοθετώντας την Ώρα Κεντρικής Ευρώπης, θα έδινε στον πληθυσμό 300 ώρες φωτός επιπλέον το χρόνο.

Οι ερευνητές επικαλούνται προηγούμενες μελέτες που δείχνουν ότι οι άνθρωποι νιώθουν πιο χαρούμενοι και είναι πιο υγιείς τις μακρές, λαμπρές μέρες του καλοκαιριού, ενώ η διάθεση και οι υγεία φθίνουν το χειμώνα.

Άλλη έρευνα που δημοσιεύτηκε νωρίτερα φέτος εκτιμούσε ότι η διατήρηση της θερινής ώρας το χειμώνα θα μείωνε την κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας στη Βρετανία κατά τουλάχιστον 0,3%.

Αυτό, με τη σειρά του, θα περιόριζε τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα κατά 450.000 μετρικούς τόνους, επισήμανε η Ελίζαμπεθ Γκάρνσεϊ του Πανεπιστημίου του Κέμπριτζ, μέλος της ερευνητικής ομάδας.