Φρένο στον ρυθμό αύξησης των «κόκκινων» δανείων και «ανάσα» στα νοικοκυριά που έχουν χτυπηθεί από την οικονομική ύφεση, αλλά παραμένουν συνεπή στην πληρωμή των τραπεζικών τους δόσεων, φέρνει η ρύθμιση του υπουργείου Ανάπτυξης.

Η τρόικα μετά έξι μήνες διαπραγματεύσεων με την πολιτική ηγεσία άναψε το «πράσινο φως» στο νομοσχέδιο που αφορά στη διευκόλυνση των συνεπών οφειλετών με ενυπόθηκα (στεγαστικά και καταναλωτικά) δάνεια στην πρώτη κατοικία.

Πηγές του υπουργείου σχολίαζαν χθες πως «με την τελική συμφωνία που επιτεύχθηκε με τους πιστωτές της χώρας διευρύνεται ο αριθμός των δικαιούχων της ρύθμισης».

Μάλιστα εκτιμήσεις θέλουν οι διατάξεις του νομοσχεδίου, που παρουσιάζεται εκτός απροόπτου σήμερα από τον υπουργό Κωστή Χατζηδάκη, τον υφυπουργό Θανάση Σκορδά και τον γεν. γραμματέα Καταναλωτή Γιώργο Στεργίου, να αφορούν περί τους 200.000 δανειολήπτες έναντι 110.000 με βάση τις αρχικές προτάσεις της πολιτικής ηγεσίας. Με το προαναφερόμενο σχόλιο και αυτή την πρόβλεψη, οι ίδιες πηγές προσπαθούν να δείξουν την επιτυχή διαπραγμάτευση επί του θέματος.

Τα επόμενα βήματα για το νομοσχέδιο είναι η αποστολή του στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και μέσα στον Μάιο η κατάθεσή του στη Βουλή για ψήφιση. Σύμφωνα με πληροφορίες του «Εθνους», οι βασικές διατάξεις του προγράμματος διευκόλυνσης των ενήμερων οφειλετών που έχουν ενυπόθηκα δάνεια είναι:

Πληροφορίες θέλουν να έχουν διαμορφωθεί δύο ή τρεις κλίμακες εισοδηματικών κριτηρίων, και αυτό το θέμα αναμένεται να ξεκαθαριστεί στη σημερινή συνέντευξη Τύπου της ηγεσίας του υπουργείου Ανάπτυξης. Αν έχουν καταρτιστεί κλίμακες εισοδημάτων, όπως λένε κάποιες εκτιμήσεις, για αυτές δεν αποκλείεται να ορίζεται και ένα αντίστοιχο ποσό από το κεφάλαιο που θα πληρώνουν μηνιαίως στη διάρκεια 4ετούς περιόδου χάριτος. Η αρχική πρόταση του υπουργείου ήταν το εισόδημα να μην ξεπερνά τις 25.000€.

Η χορήγηση τετραετούς περιόδου χάριτος κατά τη διάρκεια της οποίας θα καταβάλλεται τοκοχρεολυτική δόση. Δηλαδή θα πληρώνονται τόκοι και μέρος του κεφαλαίου. Το επιτόκιο της δόσης αναμένεται να είναι στο 1,5%. Η αρχική πρόταση (του περασμένου Νοεμβρίου) του υπουργείου Ανάπτυξης ήταν η δόση να αφορά μόνο την καταβολή τόκων, υπολογισμένων με σταθερό επιτόκιο. Πάντως η δόση δεν θα ξεπερνά το 30% του εισοδήματος, ενώ σήμερα θα αποσαφηνιστεί αν το επιτόκιο 1,5% θα είναι σε αυτό το ύψος (τόσο όριζε η πρώτη πρόταση του υπουργείου) ή έχει αυξηθεί και αν θα είναι σταθερό.

Μπορούν να υπαχθούν μισθωτοί, συνταξιούχοι, πολύτεκνοι, πάσχοντες από βαριά ασθένεια ή αναπηρία και όσοι έχουν τεκμαιρόμενη σχέση εξαρτημένης εργασίας. Το ετήσιο εισόδημα, σύμφωνα με πληροφορίες, ξεπερνά τις 25.000 ευρώ ανά νοικοκυριό και σίγουρα είναι κάτω από 35.000 ευρώ. Το εισόδημα αυτό είναι καθαρό, και όχι μεικτό, συν τις ασφαλιστικές εισφορές. Επίσης αυτό θα πρέπει να είναι μειωμένο κατά 35% σε σχέση με εκείνο της 1ης Ιανουαρίου του 2010.

Δικαιούχοι είναι επίσης οι άνεργοι. Για την κατηγορία αυτή, σύμφωνα με πληροφορίες, έχει καθοριστεί μηδενική δόση για όσο διάστημα έχουν μηδενικό εισόδημα. Η αλλαγή που έρχεται είναι πως το ποσό στη διάρκεια 4ετούς περιόδου χάριτος θα κεφαλαιοποιείται στη λήξη της κανονικής περιόδου του δανείου με ευνοϊκότερους όρους. Δηλαδή όχι με το επιτόκιο που είχε συναφθεί το δάνειο.

Το πρόγραμμα διευκόλυνσης αφορά την πρώτη κατοικία με αντικειμενική αξία μέχρι 180.000 ευρώ και μέχρι 200.000 ευρώ για τους πολύτεκνους. Για την υπαγωγή στη ρύθμιση θα συνυπολογίζονται και άλλα περιουσιακά στοιχεία. Ετσι, για να υπαχθεί κάποιος στις ρυθμίσεις, το σύνολο της ακίνητης και λοιπής περιουσίας δεν θα ξεπερνά τις 300.000 ευρώ.

Ελάχιστη καταβολή στο 10%, με ελάχιστο ποσό τα 40 ευρώ μηνιαίως

Αλλαγές έρχονται και στον νόμο Κατσέλη, το θεσμικό πλαίσιο που ρυθμίζει τις οφειλές των υπερχρεωμένων νοικοκυριών. Ως γνωστόν, ο νόμος προβλέπει δύο στάδια, προκειμένου ένας οφειλέτης να ρυθμίσει τα χρέη του προς τις τράπεζες. Το πρώτο αφορά τον εξωδικαστικό συμβιβασμό. Δηλαδή ο καταναλωτής προσπαθεί να βρει μία λύση με τις τράπεζες στις οποίες έχει οφειλές για καταβολή δόσεων με βάση τις δυνατότητές του.

Στα Ειρηνοδικεία

Ωστόσο, η πρακτική έχει δείξει ότι αυτό το στάδιο δεν λειτουργεί και συνεπώς τα νοικοκυριά περνούν στο δεύτερο, που είναι η υποβολή αίτησης στα Ειρηνοδικεία προκειμένου αυτά να αποφασίσουν για το ύψος των δόσεων που θα πληρώνουν. Το αποτέλεσμα είναι λόγω του μεγάλου αριθμού των νοικοκυριών που υποβάλλουν αιτήσεις να ορίζονται δικάσιμοι ακόμη και το 2020.

Για να απεμπλακεί αυτή η διαδικασία και προκειμένου να ενισχυθεί ο εξωδικαστικός συμβιβασμός καταναλωτών - τραπεζών, θα αρκεί, σύμφωνα με την πρώτη και κύρια αλλαγή που δρομολογεί το υπουργείο Ανάπτυξης, η συμφωνία των πιστωτών που εκπροσωπούν του 50% + 1 των απαιτήσεων της οφειλής και όχι την πλήρη ομοφωνία (100%) που απαιτείται σήμερα.

Ακόμη θα προβλέπεται καταβολή δόσης από την υποβολή της αίτησης υπαγωγής στη ρύθμιση, χωρίς καθυστερήσεις εξαιτίας της εκκρεμοδικίας, εφόσον η προσδιοριζόμενη δικάσιμος υπερβαίνει τις προθεσμίες που θέτει ο νόμος.

Το καταβληθέν ποσό θα συμψηφίζεται με τη ρύθμιση που τελικώς θα αποφασίσει το Δικαστήριο, αποδεσμεύοντας τον οφειλέτη ακόμα και με την έκδοση της απόφασης. Η ελάχιστη καταβολή ορίζεται στο 10% της τρέχουσας δόσης, με ελάχιστο ποσό καταβολής τα 40 ευρώ μηνιαίως. Στις δύο αυτές αλλαγές φέρεται να έχει συμφωνήσει και η τρόικα, αν και στο θέμα της ελάχιστης καταβολής έγειρε πολλές ενστάσεις.